De stand van zaken aan de pomp
In Nederland ligt de benzineprijs momenteel rond de twee tot twee euro twintig per liter. De verlengde accijnskorting en een tijdelijke pauze in de indexering houden de prijs iets lager dan het record van 2022. De vaste accijns bedraagt ongeveer 79 cent per liter, waarover ook 21 procent btw wordt gerekend. Belastingen bepalen dus het grootste deel van wat je betaalt.
Wat de prijs omhoog duwt
De uiteindelijke literprijs hangt af van de olieprijs, raffinage, transport en marge, plus accijns en btw. Wanneer de olie duurder wordt en de euro zwak staat, stijgt het kostendeel van de literprijs snel. Vervalt tegelijkertijd de accijnskorting of wordt de belasting verhoogd, dan werkt dat dubbel door. Om op drie euro uit te komen moet het deel vóór btw en inclusief accijns stijgen tot bijna twee euro vijftig per liter. Dat vraagt om een stevige olieprijsschok of hogere belastingen.
Scenario’s richting 2027
Een plotselinge olieschok kan de prijs van ruwe olie flink opdrijven, waardoor pompprijzen in de buurt van twee euro zeventig of meer komen. Als de overheid de accijnskorting laat vervallen of extra indexering doorvoert, stijgt de basisprijs verder. Vanaf 2027 komt daar het Europese ETS2-systeem bij, dat een CO₂-kostprijs toevoegt aan benzine en diesel. In de eerste jaren is dat enkele centen per liter, maar bij hogere CO₂-prijzen kan het oplopen richting een halve euro.
Hoe waarschijnlijk is drie euro per liter
Op korte termijn, tot eind 2025, lijkt een prijs van drie euro per liter onwaarschijnlijk zolang de huidige accijnskorting geldt en de oliemarkt stabiel blijft. In 2026 hangt veel af van politieke keuzes. Als de korting verdwijnt en belastingen stijgen, ontstaat een hogere basisprijs, maar een extreme olieprijs blijft nodig om de grens van drie euro te bereiken. Vanaf 2027 neemt de kans toe. Het nieuwe ETS2-systeem zorgt voor structurele druk omhoog, en als dat samenvalt met geopolitieke spanningen of valutaproblemen, is een literprijs van rond de drie euro bij snelwegstations goed voorstelbaar.
De echte impact aan de pomp
Wie jaarlijks 1.200 liter tankt, betaalt bij een stijging van 50 cent per liter al zo’n 600 euro extra per jaar. Goedkopere stations buiten de snelweg blijven daarom belangrijk. Het verschil tussen onbemand en snelweg kan twintig cent per liter schelen. Ook zuinig rijgedrag en het vermijden van korte ritten leveren direct voordeel op, zeker bij stijgende prijzen.
Drie euro per liter is voorlopig geen zekerheid, maar het is ook geen ondenkbare nachtmerrie. De combinatie van belastingen, Europese klimaatregels en grillige olieprijzen maakt dat de weg naar die grens misschien langer duurt dan gedacht, maar niet onmogelijk is.
- Adobe Stock