Dit is het eerste land dat volledig elektrisch rijdt, maar nu blijkt het succes een onverwachte keerzijde te hebben

Wat begon als een ambitieus doel is werkelijkheid geworden: Noorwegen is het eerste land ter wereld waar alle nieuw verkochte auto’s volledig elektrisch zijn. Maar terwijl de rest van de wereld applaudisseert, kondigt Oslo iets onverwachts aan: nieuwe belastingen op elektrische auto’s.

Het land dat zijn doel wél haalde

Noorwegen had het al in 2017 vastgelegd: in 2025 moest elke nieuwe auto elektrisch zijn. Acht jaar later is het zover. Volgens de laatste cijfers bestaat meer dan 95 procent van de nieuwverkopen uit volledig elektrische voertuigen, en benzine- en dieselmodellen zijn nog maar goed voor enkele honderden stuks per maand. Minister van Financiën Jens Stoltenberg noemde het “een historisch moment voor schone mobiliteit”.

Het succes kwam niet vanzelf. Jarenlang stimuleerde Noorwegen elektrisch rijden met stevige belastingvoordelen, vrijstelling van btw, gratis tolwegen en toegang tot busbanen. Tegelijkertijd werden benzineauto’s juist zwaarder belast. Het resultaat: elektrisch rijden werd simpelweg de goedkoopste optie.

Nieuwe realiteit, nieuwe belastingen

Maar nu de doelstelling gehaald is, verandert het speelveld. De Noorse overheid schroeft de voordelen langzaam terug. In de nieuwe begroting staat dat de btw-vrijstelling voortaan alleen geldt voor auto’s tot 300.000 Noorse kronen (ongeveer 26.000 euro). Voor duurdere modellen vervalt het voordeel per 2026 volledig.

Vanaf 2027 verdwijnen de fiscale kortingen zelfs helemaal, zodat het speelveld weer gelijk wordt tussen elektrisch en fossiel. De maatregel moet voorkomen dat enkel rijke kopers met luxe EV’s profiteren van belastingvoordelen. Tegelijk worden benzine- en dieselmodellen extra belast, om de kloof tussen ‘vervuilend’ en ‘schoon’ rijden verder te vergroten.

Angst voor een rem op de markt

Toch klinkt er kritiek. De Noorse vereniging voor elektrische voertuigen (Elbilforeningen) waarschuwt dat het te snel terugdraaien van subsidies de vraag kan doen instorten. Zeker nu elektrische auto’s nog altijd duurder zijn in aanschaf dan veel tweedehands benzinemodellen. “De transitie mag dan voltooid zijn, maar de markt blijft kwetsbaar,” zegt een woordvoerder. “Zonder stimulans kunnen verkoopcijfers snel kelderen.”

Volgens experts markeert deze stap een nieuw tijdperk: Noorwegen is niet langer pionier, maar beheerder van een volwassen elektrische markt. De uitdaging is nu om het systeem economisch houdbaar te houden, zonder dat de groei stilvalt.

De rest van de wereld kijkt mee

Voor Europa is Noorwegen een proefterrein voor de toekomst. Het laat zien wat er mogelijk is met consistent beleid, maar ook welke dilemma’s volgen als succes werkelijkheid wordt. Hoe houd je elektrisch rijden betaalbaar, nu de subsidies verdwijnen?

Voor Nederland, waar elektrische auto’s nog altijd sterk afhankelijk zijn van belastingkortingen, is het een waarschuwing: de overgang naar “volwassen elektrisch rijden” kan sneller komen dan verwacht.

Noorwegen bewijst dat beleid verschil maakt, maar ook dat de energietransitie niet stopt bij succes. Zodra iedereen elektrisch rijdt, begint de volgende uitdaging: hoe zorg je dat het betaalbaar blijft?