Elektrische auto's belasten om wegenonderhoud te financieren? Een idee dat aan kracht wint

De Bondsraad wil dat ook EV-rijders bijdragen aan het onderhoud van snelwegen en tunnels. Op tafel liggen een kilometerheffing en een belasting op laadstroom. De plannen stuiten op zowel begrip als wantrouwen en kunnen zelfs leiden tot een volksstemming.

De rekening voor het asfalt

Terwijl de verkoop van benzine- en dieselauto’s keldert, stijgt het aantal elektrische voertuigen in rap tempo. Goed nieuws voor het klimaat, maar minder voor de staatskas. Zwitserland haalt traditioneel miljarden op via brandstofaccijnzen, geld dat direct naar aanleg, onderhoud en sneeuwruiming van wegen gaat. Nu de tankstations leger worden, valt dat fundament weg.

De Zwitserse overheid waarschuwt dat het bestaande budget niet toereikend blijft om tunnels, bergwegen en bruggen veilig te houden. De vraag is simpel: als niemand meer tankt, wie betaalt dan nog voor het asfalt?

Twee nieuwe vormen van belasting

De Bondsraad heeft twee voorstellen gepresenteerd. Het eerste is een kilometerheffing, waarbij bestuurders betalen per gereden kilometer, afhankelijk van het gewicht van hun voertuig. Hoe zwaarder of intensiever het gebruik, hoe hoger de bijdrage.

Het tweede voorstel is een belasting op laadstroom. Daarbij wordt een klein bedrag toegevoegd aan de elektriciteitsprijs bij laadpalen of thuisladen. Beide plannen moeten zorgen dat elektrische auto’s evenveel bijdragen aan het wegennet als voertuigen met een verbrandingsmotor.

Gelijkheid vraagt een nieuwe wet

De kern van het debat draait om rechtvaardigheid. Bestuurders met benzine- of dieselwagens dragen via accijnzen al fors bij aan de infrastructuur. Als elektrische auto’s dat niet doen, schuift de rekening ongelijk door. De Bondsraad wil dat iedereen die rijdt, ook betaalt voor het onderhoud van de wegen.

Om dat mogelijk te maken, overweegt Zwitserland zelfs een grondwetswijziging. De huidige wet bepaalt namelijk dat alleen inkomsten uit brandstofheffingen naar het wegennet mogen vloeien. Een wijziging zou burgers het laatste woord geven via een nationaal referendum.

Verdeelde reacties uit de samenleving

De Touring Club Suisse reageert begripvol, maar met een waarschuwing. De club vindt dat elke weggebruiker moet bijdragen, zolang het systeem eerlijk en eenvoudig blijft. Te hoge tarieven of complexe administratie kunnen innovatie juist afremmen, klinkt het.

Ook in de politiek overheerst voorzichtig optimisme. Minister van Transport Albert Rösti benadrukt dat draagvlak cruciaal is. Transparantie over de tarieven en de besteding van het geld is volgens hem de sleutel om het vertrouwen van burgers te winnen.

Wat betekent dit voor elektrische rijders?

Als de plannen doorgaan, verdwijnen de laatste fiscale voordelen van elektrisch rijden in Zwitserland. De gebruikskosten kunnen stijgen, vooral voor veelrijders en bezitters van zware EV’s. De overheid onderzoekt nog of lichte voertuigen of deelauto’s een uitzondering krijgen.

Toch blijft elektrisch rijden op veel fronten aantrekkelijk. De stroomprijzen liggen relatief laag, onderhoud is beperkt en in stedelijke gebieden gelden nog steeds voordelen. De publieke consultatie over de nieuwe wet loopt tot 9 januari. Daarna beslist het parlement en mogelijk ook de bevolking over de toekomst van de elektrische wegbelasting.