Oscar-genomineerde filmmaker werkt aan Dieselgate-docu

Het was natuurlijk wachten op een documentaire over Dieselgate. Wij hadden Oliver Stone verwacht, of Michael Moore. En hoewel we niet kunnen uitsluiten dat zij ook met een docu komen, is Steve Kalafer in ieder geval al bezig. Kalafer is een bijzondere kerel. Hij heeft zestien films gemaakt, waarvan er drie voor een Oscar werden genomineerd. Maar hij is geen fulltime filmmaker: in het dagelijks leven is hij...Volkswagen-dealer. Hoe grappig is dat?

Preciezer gezegd: Kalafer runt zeventien autodealers, waarvan één van Volkswagen. Hoewel hij zegt zelf niet aan het woord te komen in zijn nieuwe film, compileert hij gesprekken met consumenten, dealers en toezichthouders. In de beste traditie van dit soort documentaires is de insteek activistisch: Volkswagen moet de schade die door Dieselgate is veroorzaakt fatsoenlijk opruimen en ruimhartig compenseren, aldus Kalafer. Anders, zo waarschuwt hij, gaat VW kapot.

Dieselgate leent zich geweldig voor een documentaire voor mensen die graag verontwaardigd de zaal uitlopen over iets wat ze al die tijd hadden kunnen zien aankomen. Zie het als The Big Short, die leidde door het immorele graaigedrag van bankiers tot grote ogen bij de kijkers. Terwijl ze zelf natuurlijk een tophypotheek hebben, de voornaamste markt voor deze bankiers vormden en ook meer wilden lenen dan ze konden dragen. Het mes snijdt aan twee kanten. Dat maakt de getoonde bankiers geen minder grote boeven, maar ietwat hypocriet is het wel; bretels worden gevaarlijker dan windjacks geacht. (Margin Call is overigens de beste film over de kredietcrisis, maar dat terzijde.)

Terug naar Dieselgate. Eigenlijk ligt dat genuanceerder, want als we eerlijk zijn stonden consumenten niet te trappelen om schonere diesels. Ja, de fiscale incentives waren er wel en natuurlijk kiezen mensen liever schoon dan smerig, maar consumenten waren zeker niet op zo'n manier medeplichtig als bij de kredietcrisis. Allerminst zelfs, ze zijn op grootschalige wijze voorgelogen terwijl ze niet konden weten dat het een leugen was. Manipulerende software is iets anders dan weten dat de wagen meer uitstoot dan opgegeven, wat een publiek geheim was.

Vanwege de gezondheidsimplicaties is iedereen slachtoffer, op zijn minst op papier. Sowieso een kaskraker dus.