Mercedes heeft geen ballen, trekt briljant plan in

We gaan even bunkersoft Diederik Stapel en Peter Nijkamp, en citeren onszelf in reactie op Mercedes' voorstel om andere weggebruikers te offeren ten faveure van de sterrijders: "We zeggen het maar direct: Mercedes heeft volkomen gelijk. Het zogenaamde dilemma wat betreft zelfrijdende auto's - offer je inzittenden of andere weggebruikers - kan alleen opgelost worden door te kiezen voor inzittenden. Altijd."

"In een situatie waarin er sowieso slachtoffers vallen, moet het leven van de zelfrijdende autobewoner gered worden. Dat zegt Mercedes. "If you know you can save at least one person, at least save that one. Save the one in the car." Mercedes probeert het voorts wat softer en humaner te verpakken, maar dat kunt u negeren. Beter danken we Mercedes dat ze de knoop hebben doorgehakt en gewoon zeggen wat ze moeten zeggen."

Maar wat zeggen de Duitsers met hun Franse mentaliteit nu ineens? "Zum Thema "Dilemma-Situationen" beim Autonomen Fahren wurden Aussagen von Daimler, die während des Autosalons in Paris gemacht wurden, verfälscht wiedergegeben. Für Daimler steht fest, dass weder Programmierern noch automatisierten Systemen eine Abwägung über Menschenleben zusteht. Der Fokus unserer Entwicklungsarbeit liegt darauf, Dilemma-Situationen gänzlich zu vermeiden, indem beispielsweise die Fahrzeuge auf eine entsprechend risikoarme Fahrstrategie ausgelegt werden."

In de eerste plaats lijkt het ons heel sterk dat de citaten vals zijn wedergegeven. In de tweede plaats is het werkelijk schokkend hoe een grootheid als Mercedes zich uit een moeilijk debat wezelt terwijl het kort tevoren de oplossing in dat debat had geclaimd. Wij belden Daimler, moederbedrijf van Mercedes-Benz. Desgevraagd laat Daimler weten dat er wel degelijk onheus is geciteerd en dat Daimler zich focust op het uitsluiten van zero sum-situaties (situaties waarin dood of leven een exclusieve disjunctie zijn).

Autobahn wierp daarop tegen dat dit geen praktisch probleem is maar een principieel dilemma. Dat wil zeggen: hier speelt een ethisch vraagstuk dat aanloopt tegen een beslisbaarheidsprobleem. Er komt een moment dat ontwijken niet meer kan en er keuze gemaakt moet worden. Zonder al te veel fantasie is een situatie denkbaar waarin het tussen het leven van de inzittende(n) gaat, of dat van bijvoorbeeld een voetganger. Dan valt er niets te ontwijken.

Daimler vindt dat een lastige kwestie en zegt dat hun geniale oplossing voor een non-dilemma (onze woorden, AB) voorbarig is. In de eerste plaats zegt Daimler dat auto's nog lang niet volledig zelfrijdend zijn. (True, maar dit probleem is principieel, zoals we al zeiden, en niet afhankelijk van contingente factoren.) In de tweede plaats zegt Daimler, en daar hebben ze wel echt een goed punt, dat een autobedrijf deze keuze niet kan maken doordat het wettelijke kader ontbreekt. Ook al zou Daimler altijd willen kiezen voor de inzittenden in elk ongeval, de wet staat dat voorlopig nog niet toe. We hebben te maken met verouderde wetgeving op het gebied van zelfrijdende auto's. Dat klopt gewoon. 

Dus ja, het is doodzonde dat Mercedes zijn woorden intrekt, maar het zou best weleens illegaal kunnen zijn om inzittenden van een zelfrijdende auto voor hun eigen dood te beschermen. Dat is pas doodzonde.