De kracht van een dienst als Uber is het flexibele tarief: op drukke tijden verdienen de chauffeurs flink meer, wat bepaalde uren (bijvoorbeeld nieuwjaarsnacht) flink aantrekkelijk maakt. Het moederbedrijf is hard op weg dit lichtpuntje ook nog te versjteren, door zijn chauffeurs er geld voor te laten neertellen. Tijdens het Amerikaanse Halloweenseizoen kregen chauffeurs het volgende 'aanbod', aldus de publicatie Medium:
Klinkt aantrekkelijk, nietwaar? 33% meer voor al je ritjes betaald krijgen. Om vervolgens in kleinere letters te lezen dat je wel even $115 bij Uber mag achterlaten. Hoe jouw week ook verloopt, Ubers risico is afgedekt. Zij krijgen hun geld wel, jij moet er nog voor rijden.
Nu moeten we eerlijk zeggen dat het minimum van $349 vrij makkelijk bij elkaar te rijden is, maar wat als je net die week ziek wordt? Een familielid overlijdt? Je auto in de kreukels wordt gereden? Daarnaast is 'de kans om 33% meer te verdienen' ronduit misleidend geformuleerd. Een rekensommetje: als je in de betreffende week voor $715 bij elkaar rijdt gaat hier $115 van naar Uber en blijft er nog $600 over. Tegen normaal tarief had je in die week $537,50 verdiend, dus je 'winst' is in dit geval niet 33, maar 11,6 procent. Grote winnaar: niet de chauffeur, maar Uber.
De Libertariërs onder u zullen wellicht beargumenteren dat beide partijen er beter uitkomen dan anders en dat de chauffeur altijd de vrijheid heeft niet op het aanbod in te gaan. Allemaal waar, maar feit is ook dat de meeste chauffeurs bovenstaand rekensommetje niet direct maken. De slimme jongens bij Uber op kantoor wel, en raad eens wie er altijd wint? Juist.
Nieuwe ontwikkelingen bieden een paar slimme jongens doorgaans de gelegenheid stinkend rijk te worden, ten koste van een grote nieuwe onderklasse die gecreëerd wordt. Denk aan de influx van Oost-Europeanen in de transportindustrie, waarbij arme drommels voor een appel en een ei op een truck worden gezet, hier praktisch in wonen, en vaak nauwelijks geld hebben om een goede verzorgingsplaats met douche af te tikken.
Zo is het ook met de nieuwe, app based, haal- en brengdiensten: in Amsterdam stikt het van de Deliveroo/Foodora/Uber-eats-fietsen, maar de werknemers zijn geen werknemer, maar ZZP'ers die hun eigen verzekeringen, pensioensopbouw enz. moeten regelen. Uber is geen uitzondering op dit nieuwe feodalisme: terwijl jij voor een paar euro de stad rondgereden wordt pakt het moederbedrijf zijn commissie, en als er een verhoogd tarief aan zit te komen, dan eist Uber gewoon een stuk van de taart door zijn chauffeurs de opslag af te laten kopen. Move money from your client's pocket into yours, zou Matthew McConnaughey zeggen.
We willen niet als vakbondsmensen klinken, maar feit is wel dat het in bepaalde takken van de 'nieuwe economie' steeds moeilijker wordt een fatsoenlijke boterham te verdienen en iedereen maar het ZZP-stelsel ingedrukt wordt: zonder contracten of enige vorm van zekerheid. En vanavond pakken we gewoon weer een Ubertje, zo hypocriet zijn we dan ook weer.