Hardnekkige alcomobilist is niet af te stoppen

Wat ons betreft worden mensen die meer dan één keer compleet kachel achter het stuur plaatsnemen voor de rest van hun leven uit het verkeer gehaald, maar helaas is de realiteit iets weerbarstiger dan zomaar een powerkwootje neerleggen. Er is in Nederland een grens waarboven je als bestuurder kwalificeert als 'zware alcoholovertreder': 1,3 promille. Of, met andere woorden, 7 tot 8 glazen, 570 ug/l, danwel 'wat ben een totale staatsmongool dat je geen Uber regelt maar alsnog achter het stuur gaat zitten'.

Boven deze grens gaat de wetgever op basis van Artikel 8 van de Wegenverkeerswet rijontzeggingen uitdelen, en dit was tot voor kort tevens een promillage waarbij je in aanmerking kwam voor een alcoholslot. Maar de Raad van State heeft bepaald dat alcoholsloten zielig zijn, en dus is nu het hele programma definitief geschrapt en hoef je alleen maar op EMA-cursus. Met als gevolg dat de meest hardnekkige alcomobilisten zich weer vrijelijk kunnen voortbewegen in hun auto, en pasgeboren kinderen kunnen doodrijden. Want een echte recidivist laat zich niet afschrikken door iets triviaals als een onvoorwaardelijke rij-ontzegging.

In een vandaag verschenen rapport van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) wordt het aantal zware overtreders becijferd, en de uitkomst is schokkend: op basis van informatie over zelfgerapporteerd alcoholgebruik, resultaten van alcoholcontroles, en justitiële gegevens, wordt het aantal zware alcoholovertreders in Nederland op 90.000 tot 125.000 berekend. Jaarlijks worden ongeveer 7.500 van hen door de politie aangehouden. 

Dit betekent niet dat er honderdduizend mensen constant zat op 's lands wegen rijden, een groot deel van hen gaat gelukkig eenmalig de fout in, en doet het nooit weer. Echter: "het aandeel daders dat binnen een jaar vanwege een alcoholdelict recidiveert schatten wij op basis van recidivecijfers van het Wetenschappelijk Onderzoek en Documentatie Centrum (WODC) in op 6% (450 van de 7.500)."

Deze groep hardnekkige drinkebroeders moet je als overheid op de korrel hebben, en zal een groot aandeel hebben in twee derde van alle ernstige alcoholongevallen, een snelle omzetting naar de dodenstatistieken zet dit op 50 tot 95 doden per jaar. Uiteraard zijn dit bijna uitsluitend onschuldige andere weggebruikers, want in Zijn tomeloze ironie zorgt Onze Lieve Heer (of waar u maar in gelooft) er altijd voor dat niet de veroorzaker, maar het slachtoffer er het bekaaidst af komt.

Het 92 pagina's tellende rapport vindt u hier (PDF).

Dan de hamvraag: 'hoe lossen we dit op?' We zouden natuurlijk helemaal Duterte kunnen gaan en propageren om drankrecidivisten preventief te ruimen voordat ze meer slachtoffers maken. Hiermee zijn de kosten voor de samenleving minimaal, en snij je de ongeneeslijke kanker die alcomobilisten zijn efficiënt uit het lichaam van de samenleving. Maar Nederland is een beschaafde rechtstaat, waarin we graag vasthouden aan proportionaliteit. Wat ons meteen op een potentieel vervolgprobleem brengt: de meest gevaarlijke recidivisten voor lange tijd opsluiten zorgt er voor dat ze uit het verkeer worden gehaald, maar kost ook bakken met geld. Daarnaast is het niet te billijken dat iemand die doorgesnoven in zijn Golfje met 200+ een compleet gezin aan poeier rijdt er met 3 jaartjes afkomt, en een alcomobilist die nog geen slachtoffers heeft gemaakt net zo lang de cel in zou moeten.

Lang verhaal kort: dit is en blijft complexe materie waar de politiek weer een paar mooie one-liners over kan droppen, maar waar reële oplossingen moeilijk te vinden zijn. We weten in ieder geval dat het halfzachte "op specifieke doelgroepen toegesneden intensieve begeleiding en behandeling om overtreders van hun alcoholverslaving af te helpen" dat de SWOV propageert voor het gros van de probleemgevallen geen fuck gaat helpen.

Wat beter zou helpen? Een terugkeer van het alcoholslot bijvoorbeeld. Dit is zeker geen Endlösung, we zijn ons er van bewust dat de in het rapport vergaarde data juist uiit de tijd van het alcoholslot komt. Maar het is in ieder geval een stok achter de deur. Met zo'n apparaat hou je tenminste nog een beetje grip op je benevelde doelgroep. 

Kijk, de polletiek klimt ook in de pen: