Nee, echt?! Minder agressie richting parkeerbeheer door scanauto's

Filmliefhebbers die hun klassiekers kennen, kunnen de scene uit Office Space waarin een duo genaamd 'de Bob's' een grote ontslaggolf moeten voorbereiden zo oplepelen. De crux van het verhaal is de confrontatie zo veel mogelijk vermijden, of - beter gezegd - jezelf hier onderuit wezelen door je heel laf te verstoppen. Immers, als je iemand niet in zijn gezicht vertelt dat hij zijn baan kwijt is kan hij je ook geen opdoffer geven, en als hij een week later met een MAC-10 en een Uzi het gebouw binnenstapt ben jij toch al weg. Een parallel in risicovermijdend gedrag ontwaren we in de steden waar parkeerbeheer zijn dienst heeft gemoderniseerd door de alom gehate scanauto's in te zetten. 

Deze wagens hebben een kentekenscanner op het dak die de hele omgeving afschuimt naar parkeerboefjes. In de hoofdstad der parkeermelkkoeien, Amsterdam, komt er zelfs geen fysieke bon meer aan te pas. Hierdoor merk je als automobilist doorgaans niet eens dat je een flip hebt, totdat de envelop van het CJIB op de mat ligt. Het verhaal van RTL Z, dat na een rondgang langs gemeenten tot het eindoordeel komt dat de opbrengsten toenemen, en de agressie af, mag dan ook niemand verbazen. 'Met hetzelfde budget dubbel zo veel controles uitvoeren, zonder agressie naar de parkeercontroleurs.' Ja, no shit Sherlock.

De gemeente Amsterdam gaat al sinds er nog paard en wagen door de straten hobbelden fier aan kop in het lijstje 'wie heeft de grootste parkeerinkomsten van het land?'. In onze hoofdstad wordt een kwart van alle parkeerinkomsten gedraaid, waarbij het leeuwendeel van parkeergeld komt van bezoekersparkeren (zo'n 70%), een kleiner deel van parkeervergunningen (21%) en een nog kleiner deel van boetes (9%). Althans, zo was de verdeling toen we voor de laatste keer het jaarverslag van Cition uitplozen, in 2015. We sluiten niet uit dat de boetecomponent inmiddels omvangrijker is geworden.

In 2013 bedroegen de inkomsten €165 miljoen, dit bedrag steeg jaarlijks met een procent of twee totdat de scanauto's kwamen. Nu zien we plots grotere sprongen: in 2016 werd er €190 miljoen verdiend, in 2017 stroomde er €200 miljoen in de gemeentekas. Rotterdam volgt met een kleine €68 miljoen op gepaste afstand. 

Tot slot nog even een kleine disclaimer: we zijn hier bij Autobahn geenszins Vrankrijkbewonende anarchisten met een jas vol principiële buttons, verre van dat. Wetten en regels zijn er om nageleefd te worden en handhaving is niet per definitie iets slechts. Handhaving is nodig, maar parkeerbelasting is een ordinaire geldmachine. Ooit werd het uitgevonden om mensen met een Melkertbaantje bezig te houden en was het zelfvoorzienend, maar het is inmiddels een automobilistenuitperssysteem geworden. De manier waarop de boetemachine in Nederland tot een verdienmodel op zich is verheven is abject en deerniswekkend. Vandaag zijn het scanauto's, morgen zijn het drones, en over een jaar of tien rekent de chip onder je huid elke misstap direct af. Het klinkt dystopisch, maar niet onmogelijk.

De frictie tussen de enorme pakkans bij kleine, maar steeds duurder wordende overtredingen enerzijds, en de steeds verder dalende pakkans als bij diezelfde burger wordt ingebroken, zijn zaak wordt geramkraakt, of zijn auto in de fik wordt gestoken anderzijds is iets dat de autoriteiten niet uit het oog moeten verliezen. Vooral wanneer sneaky verkapte boeteverhogingen door middel van de alom gehate administratiekosten zonder spuug bij de hardwerkende burger worden ingebracht. Genoeg is genoeg.