Wat is asociaal rijgedrag? Bumperkleven, files ontwijken via uitvoegstroken en algeheel agressief gedrag in het verkeer zonder meer, maar weet u wat minstens zo aso is? De 'ik ben alleen op de wereld'-mentaliteit van vele bestuurders. Mensen die het vertikken om snelheid te maken als er ingevoegd moet worden, en hiermee iedereen achter zich in gevaar brengen, en mensen die. Maar. Niet. Van. Die. Middenbaan. Komen. Niet zelden is er een overlap tussen beide groepen bestuurders.
Elke wegcode/wegenverkeerswet in continentaal Europa schrijft voor dat de plaats op de weg rechts is, dus wie volop ruimte op rechts heeft, moet een baan opschuiven. Hier zijn grenzen aan, zeker op een vijfbaans A2 zou het zeer onrustig worden als iemand met een beetje snelheid de hele tijd van links naar rechts aan het weven is. Dit is precies de reden waarom bijvoorbeeld de randweg Eindhoven in vier tweebaans stukken is opgeknipt, in plaats van twee vierbaans stukken. Op twee banen in één richting rijdt het verkeer het efficiëntst. Echter, op een driebaans (eigenlijk zesbaans dus) snelweg begint de irritatie. U rijdt netjes 130 rechts, en vervolgens komt u de één na de andere halve zool tegen die stoïcijns met 110 de middenbaan bezet houdt. Wat doet u dan? Volledig naar links opschuiven en daarna weer volledig naar rechts, of gewoon uw baan houden en er rechts voorbij? Ondergetekende is inmiddels op het punt aanbeland waarbij voor de laatste optie gekozen wordt, mits er geen mogelijke conflicten zijn, bijvoorbeeld in de vorm van een truck verderop waar u zich op klemrijdt als de gekrenkte middenbaanrijder besluit gas bij te geven om u - asociale rechtsinhaler - een lesje te leren.
Het probleem hiermee is a) het is verboden om rechts in te halen en b) het is gevaarlijker dan links inhalen, omdat automobilisten passerend verkeer links verwachten, en niet rechts. Bovendien kijkt het slag mensen dat op de middenbaan kleeft doorgaans ook uitermate slecht in zijn/haar spiegels, wat de risicosetting door een plots toch naar rechts komende auto alleen maar vergroot. Het laatste punt is vele malen belangrijker, want er wordt nauwelijks nog door echte agenten bekeurd, dus de pakkans is ook voor rechtsinhalers uitermate gering.
U zou overigens kunnen discussiëren of het passeren van iemand aan de rechterkant, zonder dat u hiervoor of hierna direct een baan opschuift, kwalificeert als rechts inhalen. Het is eerder het houden van je rijstrook. Maar goed, dat is een (bij voorbaat verloren) discussie die u met het OM aan mag gaan, als het toch eens tot een constatering door een diender komt.
Het beste zou zijn om de oorzaak van het asociale rijgedrag aan te pakken, en dat betekent eindelijk eens boetes uitschrijven voor die irritante vervelio's die op de middenbaan plakken, en doorgaans met niets anders bezig zijn dan zichzelf. En dan hebben we het niet over mensen die even naar rechts hadden gekund, maar daarna weer voor een inhaalactie naar links moeten, maar mensen die honderden vrije meters rechts van zich hebben. Als er 250 meter voor u een vrachtwagen met 90 km/u rijdt, en u hebt zelf 120 op de klok, dan duurt het een halve minuut tot u er bij bent. Ruim tijd om even plaats te maken voor sneller verkeer. Het resultaat van mensen die te veel links kleven, is dat mensen die normaal gedisciplineerder rechts rijden nu ook naast de meest linker rijstrook gaan rijden, omdat ze zich anders altijd rechts klem rijden zodra er langzamer verkeer opdoemt. Hierdoor hangt iedereen links, en gaat de snelheid er bij sommigen onnodig uit. Dit laatste gaat vooral op in Duitsland, op de stukken met Freie Fahrt. Stel: u rijdt 140 op de middenbaan. Voor u rijdt iemand 120, en in uw spiegels komt er links een treintje met 160-170 aan. Dan smijt je als nette chauffeur je auto niet naar links, want daar hinder je het snellere verkeer. Maar omdat die luldebehanger voor u stug in het midden blijft rijden, bent u uiteindelijk degene die op de rem moet trappen, moet wachten, en na een inhaalactie weer terug naar de originele kruissnelheid. Dit kost onnodig tijd en brandstof, en voor wat? Remmen op de snelweg is in 99 procent van de gevallen onnodig.
Om te tonen dat ons politieapparaat middenbaanrijders absoluut geen prioriteit geeft, raadpleegden we cijfers van het CJIB. Er werden in 2017 veel meer boetes uitgeschreven voor rechts inhalen dan voor onnodig links rijden: 5.190 tegenover 2.162 stuks. Bovendien is de boete voor rechts inhalen met 229 euro veel duurder dan de 140 euro die het CJIB rekent voor het 'niet zoveel mogelijk rechts houden'. Opbrengst: 1,2 miljoen voor rechtsrijders, en drie ton voor middenbaanrijders Een bizarre situatie als je naar het verkeersbeeld kijkt. Ons voorstel: als alle agenten die tegenwoordig zo scherp zijn op het gebruik van een smartphone achter het stuur meteen even de middenbaanplakkers meepakken, dan leren deze hun voor medeweggebruikers oneindig irritante gedrag hopelijk eens af.
En nogmaals: hierbij moeten de echt duidelijke gevallen aangepakt worden, om te voorkomen dat mensen elke twee seconden van baan wisselen uit angst voor een bekeuring. De definitie in Nederland is al behoorlijk ruimhartig: pas als je langer dan 10 seconden onnodig links blijft hangen, mag de agent bekeuren (in Duitsland is dit zelfs 20 seconden). De politie Rotterdam heeft in juni van dit jaar de aanpak van linksrijders al eens tot speerpunt van het handhavingsbeleid gebombardeerd, we wachten met smart op de statistieken van 2018 om te zien of ze ook echt meer bekeurd hebben. Hopelijk lezen de Duitse collega's ook mee, want wie daar vooral op een (truckvrije) zondag rijdt wordt helemaal knettergek. De twee linker stroken zijn propvol, en de rechter wordt nauwelijks gebruikt. Hieronder een videootje uit Duitsland over de zogeheten Mittelspurschleicher, die er bij constatering KEIHARD met 15 hele euro aan boete worden aangepakt: