TERUGBLIK | Zandvoort 1985: Lauda's laatste heldendaad

De Grand Prix van Nederland keerde in 2021 terug op de Formule 1-kalender. Voor die tijd was de race echter bijna veertig jaar afwezig. De laatste keer dat Zandvoort een Formule 1-race mocht organiseren, was in 1985.

1985 was een van die jaren dat de Formule 1 ongekend spannend was. Bij het ingaan van de Grand Prix van Nederland, ronde elf van zestien, stonden McLaren-coureur Alain Prost en Ferrari-coureur Michele Alboreto gelijk in het kampioenschap. De titelstrijd ging overduidelijk tussen hen twee en dat was best bijzonder. De grid was namelijk ontzettend indrukwekkend dat jaar. Drievoudig wereldkampioen Niki Lauda was de teamgenoot van Prost. Keke Rosberg, de kampioen van 1982, zat achter het stuur van de Williams, met Nigel Mansell als teamgenoot. Lotus had de fenomenale line-up van Ayrton Senna en de veelbelovende Elio de Angelis. En dan was er nog Brabham-coureur en (op dat moment) tweevoudig wereldkampioen Nelson Piquet. Piquet was met reden een van de legendes van de sport, maar de Brabham was absoluut niet competitief dat jaar. Toch had Piquet al wel een overwinning op zijn naam staan. Sterker nog, elk van de hierboven genoemde coureurs had al een race gewonnen dat jaar of zou er later in het seizoen nog een winnen.

De start van de race

Alboreto maakte het niet makkelijk voor zichzelf: hij kwalificeerde zich in Nederland als zestiende. Lauda had plek tien, Senna startte op vier, Prost op drie en Rosberg op twee. Pole position was voor Piquet; zijn eerste en enige pole position van het jaar. Een belangrijke pole position, een die ervoor kon zorgen dat Piquet zich misschien weer terug kon vechten naar de top drie in het klassement. Het zou een zware opgave worden, maar hij stond in deze race in ieder geval wel op plek 1.

En daar stond hij nog steeds toen de rest van de grid wegreed. De motor in de Brabham was volledig afgeslagen. Het maakte niet uit wat Piquet probeerde, zijn auto kwam niet in beweging. Met wat hulp van de marshalls - dat mocht toen nog - kwam zijn auto uiteindelijk toch nog op gang, maar op dat punt lag hij bijna een hele ronde achter. Zijn race was praktisch gezien voorbij.

Dat gaf de leiding aan Rosberg, die meteen de volledige controle over de race nam. De problemen bij Piquet waren ook slecht nieuws voor de andere topcoureurs, met name Senna en Prost, want zij moesten bij de start dus ook flink op de rem. Het resultaat was dat de meeste racewinnaars ineens vast zaten achter middenveldcoureurs, die allemaal wel een goede start hadden.

Wie ook een goede start hadden, waren Alboreto en Lauda. Voor Alboreto was het cruciaal. Zijn titelkansen zouden een flinke dreun krijgen als hij niet in de buurt kon blijven van Prost. Maar voor Lauda was het al helemaal belangrijk om het goed te doen. Hij had een race eerder zijn pensioen aangekondigd en dus was het nu cruciaal dat hij zijn laatste paar races op een positieve manier af zou sluiten. En voor hen beiden zag het er nu goed uit, want door de chaos bij de start stonden zij ineens in de top acht. Belangrijk, want in die tijd kregen alleen de eerste zes coureurs punten.

Afvalrace

Lauda, Prost, Senna en Alboreto knokten zich stukje bij beetje verder naar voren. Maar Rosberg lag mijlenver voor, niet meer dan een stip aan de horizon voor hen. De Fin was volledig onaantastbaar.

Daar kwam ineens een abrupt einde aan. In ronde 21 vond de motor van zijn Williams het wel mooi geweest en stuurde hij Rosberg in een enorme rookwolk naar de pits. De nieuwe leider in de wedstrijd: Prost. Maar dat vertelde niet het hele verhaal. Hij moest namelijk nog naar binnen voor nieuwe banden. Zijn rivalen hadden allemaal al een pitstop gemaakt.

Het was een gouden kans voor Alboreto, maar het was hem niet gegund. Een paar rondes eerder was de motor van zijn teamgenoot namelijk oververhit geraakt. De boodschap van het team was meer dan duidelijk: rustig aan doen. Iets wat elke racer graag wil horen. Maar hoe frustrerend het ook was voor de Italiaan, hij kon er ook niet veel meer aan doen. Het was kalm aan doen of uitvallen.

De marges waren flinterdun toen Prost naar binnen kwam voor zijn pitstop. Het moest absoluut perfect gaan.

Helaas was die boodschap niet helemaal aangekomen bij de pitcrew. Zijn stop duurde maar liefst achttien seconden. Zelfs voor de jaren ‘80 was dat erg langzaam. Hij kwam naar buiten achter Lauda, achter Alboreto, achter Senna, en zelfs achter Mansell en De Angelis. Er was maar één oplossing mogelijk voor Prost: karren. Zo hard als maar kan.

Een strijd tot het einde

Helaas voor hem was Lauda tot dezelfde conclusie gekomen. De Oostenrijker zag eindelijk de perfecte omstandigheden ontstaan voor zijn eerste overwinning van het jaar. Dit was een kans die hij niet uit handen zou geven.

Prost schoot door de rest van de grid heen. Mansell en De Angelis waren zo verschalkt, Senna was de volgende prooi. Alboreto, die rustig aan moest doen, verdedigde amper. Dat liet nog steeds een gat van zo’n twintig seconden naar Lauda over. Maar dat gat werd kleiner en kleiner en kleiner, totdat Prost met nog twaalf rondes te gaan recht achter Lauda zat. In het DRS-tijdperk zou dat einde verhaal zijn, maar hier was daar totaal geen sprake van. Ronde na ronde probeerde Prost er langs te komen, ronde na ronde verdedigde Lauda op fenomenale wijze. Prost bewees waarom hij de titelkandidaat was, en Lauda bewees waarom hij al drie keer eerder kampioen was geworden. En na twaalf rondes geweldige strijd viel de finishvlag: Niki Lauda won zijn eerste race van het seizoen.

En het zou ook zijn laatste overwinning zijn. Sterker nog, het was de laatste keer dat Lauda de finishlijn haalde. Door uitvalbeurten in de laatste paar races eindigde Lauda’s carrière in mineur. En het zou ook de laatste keer zijn dat de Formule 1 op het circuit van Zandvoort reed tot aan 2021. Niet lang na deze race ging de eigenaar van het circuit namelijk failliet. Tegen de tijd dat Zandvoort de papieren weer op orde had, zag de Formule 1 geen enkele reden om nog naar Nederland te komen. Dat argument kwam pas weer toen een Nederlander races begon te winnen. Maar tot aan dat moment bleef de overwinning van Lauda staan als een prachtig monument aan zowel de kampioen als het circuit.