Formule 1 verklaart de oorlog aan online content creators

Verschillende sporten zijn maar wat blij met de content creators online. Deze mensen geven de sport namelijk gratis aandacht en vullen de gaten op die de marketing van de sport zelf niet op kan vullen. De NBA is daar bijvoorbeeld beroemd om: de Amerikaanse basketbal organisatie moedigt fans en content creators zelfs aan om beelden te gebruiken van de sport om zo de sport meer aandacht te geven. En niet alleen sporten doen dit, ook filmstudio’s en video game ontwikkelaars omarmen de kracht van sociale media.

Maar andere organisaties staan daar wat kritischer in. Velen van hen willen koste wat het kost hun intellectuele eigendom beschermen. De Formule 1 lijkt nu die richting in te gaan.

Video’s verbieden

Het begon deze zomerstop al met het Britse YouTube-kanaal FP1Will. Op dat kanaal geeft Will een samenvatting van de races op humoristische wijze. Dat doet hij vooral door zelf te praten terwijl op het scherm beelden van de race of van de teams en coureurs te zien zijn.

Volgens de Formule 1 is dat in strijd met het auteursrecht van de sport en mag Will die beelden niet op deze manier gebruiken. De Brit zelf (en met hem vele andere content creators) beroept zich op het concept van “Fair use”, wat stelt dat gebruik van beschermde beelden toegestaan is als het gaat om het brengen van nieuws, satire, becommentariëren, bekritiseren, of beoordelen. Desondanks oordeelden de Formule 1 en YouTube dat zijn materiaal niet onder “fair use” valt en dat elk moment van zijn video’s in strijd met het auteursrecht was, inclusief momenten waarop geen beeldmateriaal van de Formule 1 te zien is.

Fair use is een populaire verdediging op YouTube. Veel verschillende kanalen gebruiken het om alsnog beschermd materiaal te kunnen tonen zodat zij hun eigen kanalen in leven kunnen houden. En voor de duidelijkheid: dit gaat dus om private kanalen, geen grote bedrijven of nieuwsbronnen. Het probleem met fair use is echter dat de regels per land verschillen. Nederland en de meeste andere EU-landen hebben dit concept bijvoorbeeld niet. En dat zorgt ervoor dat mensen zoals FP1Will die dit oordeel van F1 aan willen vechten, een lastige strijd voor de boeg hebben.

Geen gebruik van F1 in de naam

FP1Will is niet de enige persoon die dingen moest wijzigen. Verschillende creators op YouTube, TikTok en Instagram hebben namelijk de opdracht vanuit de Formule 1 gekregen om hun naam te wijzigen als ze “F1” of “Formula 1” in hun naam hebben. Hoewel deze mensen - begrijpelijkerwijs - niet bevestigen of ontkennen dat dit aan de hand is, zijn de wijzigingen duidelijk te zien. De podcast F1r The Girls veranderde dit weekend plotseling de naam naar Paddock Project. YouTuber Cameron F1 bevestigde in een livestream dat hij ook zijn naam zal veranderen.

SheLovesF1, een kanaal met tienduizenden volgers op Instagram en TikTok, koos voor een iets meer passief-agressieve aanpak. In een video vertelde zij niet wat er precies aan de hand was, maar de boodschap was vrij duidelijk. “Stel je voor dat je met je eigen geld kaartjes koopt voor een Grand Prix”, vertelt Mikaela Kostaras, de persoon achter het kanaal. “En stel je voor dat je die kaartjes dan niet voor jezelf houdt, maar aan mensen geeft die het misschien zelf niet kunnen betalen. En stel je dan voor dat je te horen krijgt dat je dat niet meer mag doen. Kun je je voorstellen dat we in die wereld zouden leven?” Niet veel later veranderde de naam van het kanaal naar “SheLovesVrooms”. Als reactie op de naamswijziging schreef Kostaras: “Er is een reden dat iedereen nu zijn naam verandert, en het is niet voor de lol”.

Niet uniek voor de Formule 1

De Formule 1 is natuurlijk niet de enige organisatie die met harde hand het eigen auteursrecht beschermt. Nintendo staat erom bekend erg weinig genade te hebben als het om beschermde merken gaat. Verschillende muziekstudio’s hebben afspraken met YouTube en Twitch dat een video of kanaal meteen offline gaat als er een schending van het auteursrecht vastgesteld wordt.

Maar als het om sporten gaat, dan is dit vrij ongebruikelijk. Zoals eerder al gezegd moedigt de NBA online kanalen zelfs aan om beelden te gebruiken. FP1Will maakt op dezelfde wijze ook video’s over IndyCar en heeft daar naar eigen zeggen nog nooit problemen van ondervonden. En ondanks onze beste pogingen hebben wij geen voorbeelden kunnen vinden van de KNVB of FIFA die een kanaal dwong “voetbal” uit de titel te halen.

Uiteraard is het begrijpelijk dat de Formule 1 zijn best doet om beschermde merken en beelden te bewaken. Een patent op een naam of logo is bepaald niet goedkoop en TV-zenders betalen goed geld voor het recht om beeldmateriaal te mogen gebruiken. Maar zoals Cameron F1 aangeeft: “Er is geen Formule 1 zonder content creators. Deze mensen helpen de Formule 1 te groeien. Er zijn gaten in de markt die de professionele media laten vallen en de content creators zorgen ervoor dat die gaten gevuld worden.”