Wie zou in Nederland een Autopilot-crash onderzoeken?

In normale gevallen is de politie in eerste aanleg verantwoordelijk. Bij een ongevalslocatie wordt besloten of de agenten het alleen af kunnen, of dat de Verkeers Ongevallen Analyse (VOA) moet komen opdraven. Voor het grotere plaatje hebben we echter tal van instanties die in beeld kunnen komen.

De Nederlandse evenknie van de NHTSA. Gaat over typegoedkeuringen en toelatingen. Als politieonderzoek iets merkwaardigs oplevert dat relevant is voor de RDW, dan is hier contact over. Zoals bijvoorbeeld bij de crash op de A2 bij Utrecht in januari het geval had kunnen zijn. Hier beweerde de bestuurder dat de Autopilot hem onder een vrachtwagen had geschoven, maar de politie vond dat de schuld toch echt bij de bestuurder lag, en nam geen contact op met de RDW. 

Een woordvoerder van de RDW omschrijft het als volgt: bij autonome functies ligt de hoofdverantwoordelijkheid bij de bestuurder, die dient zijn handen en voeten rond het stuur en de pedalen te houden. Als dit bij een ongeval verzuimd is, is er eerder sprake van menselijk falen dan van machinaal falen, en verandert dit dus niets aan de toelating.

De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid analyseert, rapporteert, en adviseert op basis van bekende statistieken. Echt veldwerk doet het SWOV niet, waarmee het van dit theoretische onderzoek weg zou blijven. Ook het TNO richt zich bij mobiliteit meer op preventief werken dan op onderzoek.

De Onderzoeksraad is bekend van zijn onderzoeken bij vliegtuigongelukken en ongelukken op het spoor, maar heeft ook verkeer in zijn portefeuille. Op zijn site zegt het hierover het volgende: 

"De vele betrokken partijen bij het wegverkeer, overheidsinstanties, bedrijven en particulieren, proberen allemaal op hun eigen manier het verkeer veiliger te maken. De technische ontwikkelingen maken wat dat betreft steeds meer mogelijk. Toch is er nog veel winst te behalen. Daarbij zal de Onderzoeksraad voor Veiligheid niet zozeer individuele ongevallen hoeven te onderzoeken. Dat gebeurt bij ernstige ongevallen al om te kijken of er sprake is van strafbare feiten of in verband met de schadeafwikkeling. Daarbij wordt echter vrijwel nooit gekeken naar veiligheidsproblemen. Op basis van de rapportages en ongevalgegevens wordt door de Onderzoeksraad gekeken of er mogelijk een ernstige of structurele veiligheidsproblematiek is, die nog niet voldoende bekend is en waar verbetermogelijkheden zijn. De onderzoeken zullen dan ook bijna altijd het karakter van een themaonderzoek hebben."

In het geval van ongevallen bij autonomer wordende auto's kan de Raad echter wel een rol spelen. In een reactie meldt de Onderzoeksraad ons:

"Het uitsluitende doel van de onderzoeken van de Onderzoeksraad is om van een ongeval te leren en zo toekomstige ongevallen te voorkomen. Er zijn ook andere organisaties die onderzoek zouden kunnen doen naar verkeersongevallen, ieder vanuit hun eigen verantwoordelijkheid. Denk bijvoorbeeld aan de politie/OM (vervolging) en de RDW (toezicht/toelating).

Of een ongeval met een Tesla (of een ander autonoom rijdend voertuig) in Nederland ook daadwerkelijk door de Onderzoeksraad zal worden onderzocht, is van meerdere factoren afhankelijk. Bijvoorbeeld of en zo ja welke andere partijen al een onderzoek starten. We kunnen daarom niet op voorhand zeggen of de Onderzoeksraad bij een dergelijk ongeval een onderzoek zou doen.

De Onderzoeksraad volgt ontwikkelingen zoals die rondom autonome functies in het wegverkeer, net zoals wij andere relevante ontwikkelingen in het wegverkeer en in andere sectoren volgen. Tot op heden hebben wij hier nog geen onderzoek uitgevoerd."