Oud Blik. De traagheid van de geschiedenis

Ook is koolstofuitstoot schadelijk voor mens en dier en dat het ooit echt een keer afgelopen moet zijn met de winning van fossiele brandstoffen. Groot feest bij De Correspondent: de reddertjes doken erop als een wolf op een motorkap. 

Was dit allemaal nieuw? Nee, natuurlijk niet. Dacht men bij De Correspondent werkelijk dat ze debiel zijn bij de Koninklijke, waar ’s lands slimste ingenieurs afgestudeerden al anderhalve eeuw een staat binnen een staat vormen? Dat een paar nuffige types met MacBooks, portretten in pasteltinten en een moeilijke bril het wel even beter weten dan de kurk van de Nederlandse economie? Kom nou. 

Waar progressieve mensen verschrikkelijk veel moeite mee hebben is dat de geschiedenis traag is en niet langs zuiver intellectuele en ideologische lijnen verloopt. Sociale verandering, stelt het Bregmannetje c.s., is te bereiken - op korte termijn, in een radicale omwenteling - volgens de drie stappen van het motivatieboek: dream it, think it, do it. Als we nu eens allemaal in de progressieve droom geloven, zo stellen ze, kunnen we flux de opwarming van de aarde stoppen en eindelijk dat Utopia bereiken. Zo werkt het helaas niet in de echte wereld: investeringen in benzinepompen, oliebronnen, dijken tegen de stijgende zeespiegel en wat dies meer zij gebeuren op schalen van tientallen jaren, niet op basis van een enkele openbaring dat het nu Allemaal Anders Moet. Het gebruik van fossiele brandstoffen is geen ideologische keuze of het gebrek aan progressieve dromen, zoals ze stellen, maar nu eenmaal het gevolg van de stand en de historische ontwikkeling van de techniek. De natuurwetten gelden voor iedereen, maar kennelijk niet voor dromers met een letterenachtergrond. 

Elektrische auto’s waren immers een stukkie duurder en moeilijker te realiseren dan de viertaktcyclus met dinosaurussap, om van waterstofmotoren en fusion drives nog maar te zwijgen. Daarnaast is de gemiddelde mens, van het soort dat in Berkel en Rodenrijs woont en een gewone baan heeft en niet in Amsterdam aan de Chai Lattes lurkt - niet gesteld op snelle veranderingen. De traagheid van de gewone man staat alle revoluties in de weg, zoals ze in Frankrijk na 1789 al vlug merkten, toen het volk subiet terugverlangde naar de restauratie van de monarchie. Dat Shell nog gewoon de aanwezige olie oppompt en intussen op z’n dooie akkertje bezig is met alternatieven is niets meer dan logisch. Alles komt op z’n tijd. 

Ook vertrouwt de ideologische progressieveling de andere mensen in de maatschappij zoals de waard zijn gasten: omdat linkse vooruitgangsdenkers alles in termen van ideologie, vermoeden ze ook dat hun “tegenstanders” ook zo ideologisch zijn als zij: men vermoedt dat de onderdrukking van de derde wereld, de roofbouw op de natuurlijke hulpbronnen en wat dies meer zij het gevolg is van welbewuste politieke keuzes, ingegeven door “white supremacy” en andere vage klachten. Die ideologie proberen ze te vatten in termen als economisme, neoliberalisme en allerlei creatieve invullingen van het begrip “kapitalisme”, maar echt ideologisch is de praktische, op ingenieursleest gestoelde realiteit van boren, pompen en affikken natuurlijk niet. Overigens, als men echt een voorbeeld wilt zien van hoe ideologie, links en olie samengaan met het socialisme in de praktijk, dan hoeft men niet verder te kijken dan Venezuela, waar het rijkste land van Zuid-Amerika compleet de shit in is gedraaid door oliewinsten te gebruiken voor sociale projecten.

Tot slot, voor de gelovigen in het progressieve wereldbeeld: helaas verloopt de geschiedenis niet in de keurige rechte lijn van de barbaarse, conservatieve en onverlichte Dark Ages met ronkende V12 op naar het licht van de progressieve moderne tijden, waarin iedereen sojabonen eet en zich per elektrische stofzuigertje, of beter nog, per bakfiets voortbeweegt. Nee, de geschiedenis meandert en volgt zijn eigen pad. Wist u bijvoorbeeld dat er in 1910 in New York net zoveel elektrische auto’s rondreden als benzineauto’s?