Hoe staat het eigenlijk met onze snelwegbruggen?

De brug in Genua die gisteren faalde en naar beneden donderde werd in de jaren zestig ontworpen door ingenieur Riccardo Morandi. Het kunstwerk (zoals ingenieurs infrastructuurbouwsels noemen) kreeg ook zijn naam mee. De overspanning is een levensader voor Noord-Italië en was daarom geliefd en gehaat. Een bouwwerk dat mooi was van lelijkheid, maar dat ook al snel niet opgewassen leek tegen zijn taak. Al na twintig jaar moest de brug uitgebreid gerenoveerd worden, blijkbaar kostte die renovatie uiteindelijk ook nog meer dan de brug slopen en een nieuwe bouwen.

Daarmee is het verhaal nog niet af, want Morandi heeft in Italië nog wel meer bruggen ontworpen. Eén ervan, de brug in Agrigento op Sicilië, is sinds vorig jaar afgesloten. Er zaten scheuren in die eveneens voor een catastrofale fout plus instorting kunnen zorgen. Het kan zijn dat Morandi te slanke bruggen wilde bouwen, maar het is uiteraard ook zo dat de bouwers in de jaren zestig niet konden voorzien dat de verkeersstromen zó enorm zouden groeien. En als ze het al hadden voorzien, dan hadden ze niet kunnen voorspellen dat auto's zo groot zouden worden. Laat staan dat ze de formaten van vrachtwagens hadden kunnen voorzien.

Een groot deel van de snelwegoverspanningen in Nederland is rond dezelfde tijd gebouwd. Het waren de eerste snelwegen en ook hier kunnen ingenieurs niet hebben voorzien dat er zoveel verkeer zou komen. In 2007 bleek de Hollandse Brug in de A6 (uit 1969) enorm te zijn aangetast door zwaar vrachtverkeer. Vrachtwagens mochten de brug daarom bijna twee jaar niet gebruiken terwijl er in allerijl onderhoud werd gepleegd. 

Ook de Merwedebrug in de A27 bleek twee jaar geleden zodanig aangetast dat hij vervroegd vervangen wordt. In 2016 werden haarscheurtjes ontdekt bij controles en het zware vrachtverkeer moest sindsdien omrijden. De bruggen langs de A27 zouden hoe dan ook vervangen worden omdat de weg verbreed wordt van vier rijstroken naar zes. Het is echter versneld omdat de jaren zestigbruggen niet meer voldoen.

Als we kijken naar de brug met de langste overspanning van Nederland, de Van Brienenoordbrug, dan blijkt vooral het oudste deel, de oostelijke brug, niet in topconditie. De brug uit 1965 heeft aan alle kanten roestplekken en ziet eruit alsof hij niet in geldpakhuis Nederland staat, maar in een armoe-natie ergens in oostelijk of zuidelijk Europa. Bij De Telegraaf verbaast ook hoogleraar Rob Nijsse van de TU Delft zich over de staat van onderhoud: "Ik reed laatst over de Van Brienenoordbrug en zag allemaal zware roestplekken en pitten zitten. Als dit het zichtbare gedeelte is, dan moet het onzichtbare nog erger zijn."

Gelukkig voorziet de professor hier niet meteen instortingen van bruggen. Hij dringt er echter wel op aan dat er vaart wordt gemaakt met het onderzoek en de eventuele vervanging van de kunstwerken. En mogen we toevoegen dat het een idee is om die trucks te laten betalen voor het slopen van onze bruggen en wegen? Er liggen overigens prima rivieren onder, waar veel meer vrachtvervoer overheen kan (als het niet zo droog is).