Vijf exotische Golfjes om 50 jaar Golf mee te vieren 

Ondanks allerlei premium omzwerving geldt de Golf nog altijd als hét vlaggenschip van Volkswagen. Zonder het mateloos populaire volumemodel was het merk immers waarschijnlijk ten onder gegaan door eindeloos door te bouwen op het stokoude concept van de Käfer.

De aankoop van NSU en Audi gaf VW de expertise en de middelen om in 1974 een watergekoelde, voorwielaangedreven revolutie in te zetten met de Polo, Golf en Passat. De rest is inmiddels geschiedenis. Sinds 29 maart 1974 zijn er immers meer dan 20 miljoen exemplaren verkocht, om nog maar te zwijgen over alle afgeleiden.

Die enorme portfolio geeft ons meer dan genoeg mogelijkheden om heerlijke speciaaltjes met een Golf-badge uit te zoeken. De Golf mag immers een overbekende allemansvriend zijn, maar dat betekent niet dat er geen exoten met die naam op de markt geslingerd zijn. Dit zijn vijf van de meest bijzondere.

1 | Golf I GTI 16S Oettinger

Slechts twee jaar na de lancering van de Golf ontketende Volkswagen een ware revolutie met de Grand Touring Injection. De snelle Golf was bedoeld als een homologatiespecial voor de Group 1 toerwagencategorie, maar was zo'n hit dat de geplande productie van 5.000 exemplaren uiteindelijk uitliep op 450.000. De GTI was niet de eerste hot hatch, maar zette toch de standaard voor de klasse en ontketende een ware GTI-gekte.

Het originele model uit 1976 (die na de Scirocco GTI kwam) had een 1,6 liter achtklepper met mechanische injectie onder de kap, die een voor de tijd bijzonder forse 110 pk leverde. Dat vermogen werd nog via een vierbak op de voorwielen afgevuurd. Pas in 1979 werd een vijfbak leverbaar.

Bij de Franse tak van Volkswagen waren ze tegen 1980 wel uitgekeken op de standaard GTI. Tussen neus en lippen door sloten ze daarom een deal met VW-tuner Oettinger. Het Duitse bedrijf nam de GTI flink onder handen, met als hoofdpunt de montage van een zestienkleps cilinderkop.

Het vermogen van de 1.6 steeg daardoor van 110 naar een gezonde 136 pk. Naast de snellere motor kreeg de exotisch genaamde 16S (Soupapes, Frans voor kleppen) Oettinger verbrede wielkasten, een voorspoiler, een set ATS Cup-velgen en speciale badges mee. Oettinger prepareerde slechts 1.250 exemplaren, die allemaal bestemd waren voor de Franse en Zwitserse markt.

Volkswagen's antwoord op de 16S kwam in 1982 in de vorm van de GTI 1.8, maar bij dat model bleef het vermogen vreemd genoeg gelijk aan dat van de 1.6. De GTI was daardoor maar liefst 1,2 seconden langzamer dan de 16S bij de 0-100 sprint. Het Franse speciaaltje klaarde dat kunstje in 7,4 seconden. De top lag op een nette 209 kilometer per uur.

Het zou nog tot 1986 (en de Golf II) duren voordat er af fabriek een 16V te krijgen was. Door het hogere gewicht had die 139 pk sterke versie echter ook het nakijken tegenover de 16S.

Golf II Limited

Als we het over productiemodellen binnen de Golf-familie hebben, dan wordt het eigenlijk niet zeldzamer dan de toepasselijk genaamde Limited. Het begrip 'productiemodel' moeten we er wellicht zelfs een beetje voor oprekken. De Limited verscheen in 1989 als de ultieme Golf voor de straat, nog exclusiever en sneller dan de Rallye Golf-homologatiespecial.

De über-Golf had alle denkbare opties aan boord, gecombineerd met een bijzondere aandrijflijn. De G-lader compressor van de G60 en Rallye Golf was namelijk gecombineerd met het zestienklepsblok uit de GTI 16V. Het resultaat was 210 pk en 252 newton meter aan koppel. Een handgeschakelde vijfbak en Syncro-vierwielaandrijving hielpen de 1275 kilo zware superhatch in 6,8 seconden naar de honderd. Pas bij 240 kilometer per uur hield de pret op.

De Limited was te herkennen aan de speciale badges, blauwe bies in de grille en speciale BBS-wielen. Het model werd met de hand in elkaar geschroefd bij VW Motorsport, en was eigenlijk niet bedoeld voor het grote publiek. Het merendeel van de slechts 71 exemplaren (waarvan twee met een driedeurs carrosserie) kwam terecht bij hoge functionarissen binnen VW. Met een prijs van 68.500 Deutsche Mark (bijna drie keer zoveel als een normale Golf) was dat ook geen verrassing.

Met zijn voor de tijd extreme vermogen en prestaties legde de Limited de basis voor de later zo geroemd R-lijn. Het vermogen van 210 pk werd dankzij de belegen Golf III bovendien pas overtroffen in 2002 met de IV R32.

Golf III A59

Kan het nog exclusiever dan de Limited? Dat kan zeker. Begin jaren '90 werkte Volkswagen aan een opvolger voor de weinig succesvolle Rallye Golf. Een nieuw rallymonster (codenaam A59) op basis van de recent geïntroduceerde derde generatie zou de strijd aan moeten gaan met gevestigde orde bestaande uit Lancia, Mitsubishi, Toyota, Subaru en Ford.

VW vertrouwde het project toe aan Schmidt MotorSport, het raceteam waarmee Audi successen behaald had in de DTM. SMS gooide de fragiel G-lader bij het grofvuil en ontwikkelde een speciale korteslag 2.0 16V met een dikke turbo. Het resultaat was een conservatieve 275 pk en 372 Nm voor de eerste prototypes. Voor de rallysport zou de motor uiteraard verder opgestuwd worden. In basistrim knalde de vierwielaangedreven super-Golf in 4,2 seconden naar de honderd en tikte hij net de 250 kilometer per uur aan.

SMS experimenteerde met allerlei aerodynamische oplossingen, inclusief een forse dakspoiler met luchtinlaten voor de achterremmen. Dat werk bleek echter voor niets te zijn. Vanwege een economische recessie zag de top van Volkswagen tegen 1993 geen heil meer in een kostbare aanval op de rallysport.

Uiteindelijk bleef de productie steken op slechts twee afgemaakte exemplaren en twee casco's. De ene A59 vond een thuis in het Volkswagen Museum, terwijl de andere nog bij SMS staat. Een van de onafgemaakte exemplaren werd later opgepikt en ingezet in het Zweedse rallycrosskampioenschap.

Volkswagen kwam later alsnog terug op het project met de A59 HPT16. Dat was helaas geen nieuwe rallywagen, maar een doorontwikkeling van de SMS 16V-motor voor de LMP675-klasse op Le Mans. De motor produceerde maar liefst 485 pk en 560 Nm en werd vanaf 2000 ingezet in prototypes van Reynard en Oreca.

Golf V GTI W12 650

In 2007 besloot Volkswagen even echt gek te doen met de Golf. In plaats van aanrommelen met 16-kleppers, G-Laders en turbo's besloot het merk de doodgewone hatch samen te smelten met een Bentley Continental. Maar dan één die achteruit rijdt. Het bizarre eindproduct was de GTI W12 650.

Zoals uit de aanduiding af te leiden valt heeft de Golf twaalf cilinders achter de voorstoelen, opgezet in VAG's unieke dubbele VR-patroon. Met behulp van twee forse turbo's spuwt het blok 650 pk en 720 Nm naar alle vier de wielen via een zestraps automaat.

Ondanks die indrukwekkende specificaties was de W12 niet bepaald een circuitmonster. De auto was immers bedoeld als indrukwekkende showcar, waardoor er niet echt nagedacht was over de afstelling van het onderstel. In een rechte lijn was -ie echter onverslaanbaar: 0-100 in 3,7 seconden en een schrikbarende top van 325 kilometer per uur. Officieus is het daarmee nog altijd de snelste 'Golf' ooit.

Golf VIII R 333 Limited Edition

De Golf 8 is nog te nieuw en te fris om de status van zijn voorgangers behaald te hebben. Toch is het model er al één voor de geschiedenisboeken. Volkswagen werkt immers hard aan een volledig elektrische opvolger, waardoor de huidige Golf wel eens de laatste van zijn soort zou kunnen zijn. Dat geldt in het bijzonder voor de krachtige R-versie, aangezien het perfomancelabel binnenkort een op zichzelf staand merk voor snelle EV's wordt.

VW erkende de status van de Golf R als bedreigde diersoort met de R 333 Limited Edition. Het speciaaltje is de meest krachtige productie-Golf ooit, en vraagt daarmee aandacht voor de laatste generatie van de overbekende EA888 tweeliter turbo. Zoals de naam suggereert legt het blok 333 pk op de weegschaal. Samen met een koppel van 420 Nm is dat goed voor een 0-100 sprint in 4,6 seconden. De top is bovendien opgehoogd naar 270 kilometer per uur.

Met intelligente torque vectoring, een zeventraps DSG en een ingenieus anti-lag systeem voor de turbo zorgt de R 333 ervoor dat het vermogen altijd maximaal benut kan worden. Tenzij je de Drift-modus inschakelt.

Volkswagen heeft slechts 333 exemplaren van de tweede generatie Limited geproduceerd. De laatste super-Golf is te herkennen aan de '333'-bestickering en de opvallende standaard kleur Lime Yellow Metallic. Conservatievere klanten konden ook kiezen uit Pure White, Lapiz Blue Metallic en Deep Black Pearl Effect.