Hoe autorijden en ander vervoer onze taal beïnvloedt

Privé, in de sport en in het bedrijfsleven gebruiken we veel uitdrukkingen die rechtstreeks uit de autobranche afkomstig zijn. Of van een andere vervoerstak. We staan er eigenlijk niet bij stil, zoals zonder vervoer eigenlijk alles stilstaat. Ook de taal dus. Het is wel eens aardig je daar nader in te verdiepen.

Hoe autorijden en ander vervoer onze taal beïnvloedt

Poleposition of kort door de bocht de zandbak in

Poleposition hoeft niet per se voor Max Verstappen te gelden. In het bedrijfsleven, waar het Engels toch al voor zo veel - vergezochte - terminologie zorgt is de poleposition van de marktleider een resultaat waarmee een CEO aan kan komen zetten bij de aandeelhouders.

Soms door op twee paarden te wedden, hetgeen lang niet altijd op de paardensport betrekking heeft. Op Casinosnederland.com gebeurt dat aan de lopende band, in het bedrijfsleven is een dubbel gokje wagen soms eveneens de kortste weg naar succes. 'Kort door de bocht' wordt vaak gebruikt voor ongenuanceerde meningen tijdens vergaderingen, een project kan daardoor zomaar 'in de zandbak belanden'.

Derde of vijfde wiel aan de wagen

In vriendengroepen is er niet zelden sprake van een derde of vijfde wiel aan de wagen. Dat hangt er maar een beetje bij, bijvoorbeeld als twee prille geliefden een single mee uit nemen. Als diegene onbruikbaar is in het werkende leven, komt hij op straat te staan of wordt hij elders gestationeerd. De managers willen immers dat het 'gas erop gaat', en dat er 'meters gemaakt worden'.

De bolide van Mark van Bommel

Tijdens persconferentie vergeleek voetbaltrainer Mark van Bommel het samenstellen van zijn team met de aanschaf van een auto. Zijn elfkoppige bolide bestond uit bekleding, banden en andere accessoires terwijl hij het eigenlijk over een bruikbare rechtsback of snelle aanvaller had.

Een spits die, volgens 's lands populairste voetbalanalist, idealiter 'op de brommer' is. De aanvankelijk 'geoliede machine' PSV kwam halverwege dat seizoen 'haperend tot stilstand' en de huidige oefenmeester van Royal Antwerp probeert zijn kleurrijke idioom tegenwoordig uit op het Belgische journaille. Overigens was het zijn collega Ronald Koeman die 'op een voorbijkomende trein sprong', al was diens ritje bij FC Barcelona van korte duur.

Op de rails

Zaken verkeerd aanpakken komt tot uitdrukking in 'het paard achter de wagen spannen', een in het bedrijfsleven gebezigde term als men 'de boel niet aan het rollen' krijgt. Die termen zijn nog enigszins te verdragen, als een medewerker met een goed gehoor voor clichématig taalgebruik tenminste (in plaats van geïrriteerd) niet lachend, gierend en brullend uit een meeting komt omdat er weer massaal 'teruggekoppeld' en 'geschakeld' is. Of als er een marketingcampagne 'op de rails is gezet', die na het weekend 'geparkeerd' wordt.

De hele dag aan het racen

'Als een trein' gaat er van alles, bijvoorbeeld als men op succesvolle wijze een presentatie 'erin fietst'. Wanneer er sprake is van 'aanvliegen', betekent dit geen fysieke aanval op een persoon, maar een benadering van een bepaalde kwestie. "Vlieg je dit vanuit marketing aan, dan heb je niet genoeg

budget". Waar halen de zelfbenoemde leidinggevenden de tijd vandaan om zo veel termen te verzinnen terwijl ze de hele dag aan het 'racen' zijn, vraag je je bijna af.