Pakweg tien jaar geleden was het volledig ondenkbaar dat er ooit nog een Grand Prix verreden zou worden op het circuit van Zandvoort. De uitdagende baan in de duinen werd immers al sinds 1985 genegeerd door de koningsklasse van de autosport en was in de tussentijd hopeloos verouderd.
De razende populariteit van ene Max Verstappen bracht in 2016 echter het balletje aan het rollen. Na enkele vertragingen vanwege een of ander virus kwam de GP in 2021 in volle glorie terug. Het jaar erop kon dat ook nog eens met een volledig publiek.
Geen garantie
Het succes van het evenement leek in de smaak te vallen bij de top van de Formule 1, aangezien Zandvoort recent een contractverlenging kreeg van twee jaar. Volgens circuitdirecteur Robert van Overdijk zegt de verlenging echter niets over de langetermijntoekomst van de race. Bij de bijeenkomst voor promoters in Bahrein schetste hij de precieze situatie tegenover Motorsport.com:
"De voorwaarden waren in dat eerste contract al grotendeels geregeld. Voor die twee extra jaren lag de optie primair bij ons en dus wisten we dat het in principe wel goed zat. Maar een walk in the park was het niet. Het belangrijkste is dat we tot nu een fantastisch evenement hebben neergezet, met veel fan-engagement en een mobiliteitsplan waar ik hier in Bahrein ook veel naar gevraagd word. Maar dan nog zie je dat er wereldwijd zoveel kapers op de kust zijn."
Kapers op de kust
De eenzijdige verlenging vanuit Zandvoort zegt uiteraard niets over de toekomstplannen van de F1 en rechtenhouder Liberty Media. Beide partijen zijn immers al jaren openlijk aan het flirten met allerlei andere vermogende landen in lucratieve groeimarkten. De drie Grand Prix in Amerika en het toenemende aantal races in het Midden-Oosten zijn daar het grootste voorbeeld van. Van Overdijk is zich terdege bewust van de internationale concurrentie:
"Die hebben meer geld dan dat wij in Nederland hebben, al zijn we natuurlijk erg blij met alle steun die we krijgen van bijvoorbeeld de gemeente Zandvoort. Maar uiteindelijk knok je als Nederland en ook als dorp Zandvoort wel tegen wereldsteden. Dat is gewoon de realiteit. We staan er hartstikke goed op bij de Formule 1 zelf, de vraag naar kaarten is enorm en het bedrijfsleven is aangehaakt. Maar ja, je moet in deze wereld wel blijven presteren."
Roulatiesysteem voor Europa
De alsmaar toenemende druk op de bestaande Europese races kwam vorig jaar prominent naar voren bij de soap rond Spa Francorchamps. Het legendarische circuit in de Ardennen werd pas op het laatste moment weer toegevoegd aan de kalender voor 2023, met een verlenging van slechts een jaar. Spa overleefde alleen omdat een deal met het Zuid-Afrikaanse Kyalami niet op tijd afgerond kon worden.
Van Overdijk is ervan overtuigd dat nog veel meer Europese GP's hetzelfde lot zullen ondergaan. De F1 zal immers plaats moeten maken voor de nieuwe, veel lucratievere evenementen. De enige manier om iedereen enigszins tevreden te kunnen houden is een roulatiesysteem. Net zoals eerder met de Nürburgring en Hockenheim zullen Spa en Zandvoort elkaar wellicht om het jaar af gaan wisselen:
"De FOM laat duidelijk weten dat ze een roulatiesysteem overwegen. Je merkt het aan Spa. Ze staan bij Gods gratie weer op de kalender maar het is nog maar de vraag of ze er volgend jaar op staan. Dat zal onder meer afhangen of Zuid-Afrika op de kalender komt. Je merkt daaraan dat er geen vanzelfsprekendheden meer zijn. Als er één legendarisch circuit is, is het Spa wel."
"FOM heeft al aangegeven dat de F1 de races nog verder wil verspreiden over de wereld. Als je dan logisch nadenkt, dan kan dat maar ten koste gaan van één continent: Europa. FOM moet natuurlijk een besluit nemen over hoe ze daarmee om willen gaan, maar de geruchten die je hoort, zijn dat het aantal races in Europa zeker terug moet, bijvoorbeeld met een roulatiesysteem."
Een keer per drie jaar?
De dreiging voor Zandvoort komt overigens niet alleen vanuit het Midden-Oosten, Afrika en China. Door de komst van Audi zal er immers ook een flinke push zijn voor de terugkeer van de Grand Prix van Duitsland. Hierdoor bestaat de kans dat Europese GP's op een ongewoon lange wachtlijst zullen komen te staan binnen het roulatiesysteem. Het zou zomaar kunnen dat de Grand Prix van Nederland een keer in de drie of vier jaar verreden zal worden.
Van Overdijk wacht de plannen van de FOM voorlopig angstvallig af. In de tussentijd zal hij er alles aan doen om van de komende drie edities een waar feest te maken:
"Kijk, uiteindelijk moet het in de juiste volgorde gebeuren. FOM moet aangeven hoe zij dat zien en zover is het nu nog niet. Maar stel dat je na 2025 alleen nog maar in aanmerking komt voor roulatie, dan zullen wij natuurlijk creatief meedenken. Zo staan wij er altijd in. Er zijn heel veel races in Europa. Het is dus geen vanzelfsprekendheid meer. Sterker nog: ik denk dat we er rekening mee moeten houden dat wij na 2025 niet zomaar meer jaarlijks op de kalender zullen staan."
"Is dat één keer in de twee jaar, één keer in de drie jaar of twee keer in de drie jaar? Dat maakt natuurlijk nog wel een verschil. Pas als je die dingen weet, kun je serieus gaan rekenen. Maar met die specifieke zaken zijn we nu nog niet bezig, omdat we er eerst alles aan doen om van de drie edities die sowieso vaststaan prachtige evenementen te maken."
- Red Bull Content Pool, BrunoPress