Tien auto's met bijzondere manieren om te schakelen

6. Hurst Lightning Rods

Een automaat met koppelomvormer zien we in Europa niet bepaald als sportief, maar aan de andere kant van grote plas denken ze daar uiteraard heel anders over. In de dragracerij is de automaat zeer geliefd. Geïnspireerd door die All-American hobby ontwikkelde schakelspecialist Hurst de Lightning Rods. Het systeem was geïnspireerd op de Lenco, een special dragrace-transmissie met een individuele pook voor elke versnelling.

De meest linkse Lightning Rod opereerde als een standaard automatische versnellingspook met een PRNDL-patroon. Zodra de bestuurder een uitdager gevonden had bij het stoplicht kon hij met de meest rechtse pook de bak van 1 naar 2 schakelen. De middelste pook diende vervolgens voor de laatste schakelactie van 2 naar 3.

De Lightning Rods werden los aangeboden voor modellen als de Chevrolet Camaro en Pontiac Firebird, maar werden pas echt bekend met de lancering van de Hurst/Olds van 1983, gebaseerd op de Oldsmobile Cutlass Supreme. Met een totale productie van 6501 exemplaren in 1983 en 1984 is de wagen tegenwoordig een zeldzaam verzamelobject.

7. Genesis Crystal Sphere

Een modern voorbeeld van een bijzondere schakeloptie komt van Hyundai's luxemerk Genesis. De Crystal Sphere is in rust een detailleerde lichtgevende glazen bal, maar zodra de auto gestart wordt rolt het ding de middenconsole in.

In plaats van de glazen bol verschijnt een draaischijf met een P-knop in het midden. Door aan de schijf te draaien kan de bestuurder de rijmodi selecteren. De Crystal Sphere werd werd in de zomer van 2021 geïntroduceerd in de volledig elektrische GV60 crossover.

8. Edsel Teletouch Drive

Ver voor de Crystal Sphere beleefde de Amerikaanse autoindustrie een rage rond de bediening van automatische versnellingsbakken. In 1956 introduceerde Chrysler namelijk een variant van de tweetraps PowerFlite die met knoppen bediend werd. De concurrentie haastte zich om niet achter ter raken en met een soortgelijk systeem te komen.

Grote rivaal Ford besloot voor de splinternieuwe en - door Ford - flink aangeprezen Edsel een nieuwe variant van de push button transmissie: de Teletouch Drive. De werking van het systeem was in principe hetzelfde als dat van Chrysler, maar bij de Edsel zaten de knoppen niet in een rij of vierkantje op het dashboard, maar verspreid over het hart van het stuur.

Het systeem was net als de rest van het project geen succes. Afgezien van de vele kinderziektes werd de positie van de knoppen als irritant ervaren. Het verkooppraatje dat het zicht op het dashboard ongehinderd was woog niet op tegen het feit dat bestuurders naar beneden moesten kijken om te schakelen. Het systeem werd na een enkel modeljaar weer in de ijskast gezet.

9. Mitsubishi Super Shift (Twin-Stick)

Temidden van de oliecrises werkte Mitsubishi aan hun eerste voorwielaangedreven model, in Nederland bekend als de Colt. Net als bij de originele Mini kozen de Japanners ervoor om de versnellingsbak onder de dwarsgeplaatste motor te monteren. Het vermogen werd vervolgens overgedragen van de koppeling naar de versnellingsbak via een extra as.

Mitsubishi realiseerde zich dat deze as omgebouwd zou kunnen worden tot een extra versnellingsbak met twee versnellingen. Zo kon Mitsubishi de Colt zuiniger maken met een overdrive versnelling, zonder de standaard vierversnellingsbak aan te passen. De Super Shift-transmissie maakte zorgde er in feite voor dat elke versnelling een hoge en lage gearing had, inclusief de achteruitversnelling!

De in sommige markten als 'Twin-Stick' aangeprezen transmissie bleek echter niet bijzonder populair. De voordelen werden namelijk teniet gedaan door de bijzonder ingewikkelde bediening met twee versnellingspoken. De gemiddelde automobilist had simpelweg niet de kennis en energie om zich met het dubbele schakelpatroon bezig te houden.

Diehards die alle acht versnellingen in serie wilden inschakelen kwamen bedrogen uit. Dit kon namelijk alleen door beide poken tegelijk te bedienen. Aangezien de meeste mensen slechts twee handen hebben kozen Super Shift eigenaren ervoor om vier versnellingen in de 'Power' of 'Economy'-stand te gebruiken. Naast de Colt/Mirage werden ook de Cordia coupe, Tredia sedan en Chariot MPV voorzien van de transmissie. Pas in 1990 viel het doek voor de Super Shift.

10. Mercury Multi-Drive Keyboard Control

De Amerikaanse push button-gekte bereikte in 1958 al een hoogtepunt met de versie van Ford-dochter Mercury. Terwijl Chrysler en Edsel niet veel meer deden dan het standaard patroon omzetten naar koppen ging Mercury vol door de space age-look. Het feest begon in 1957 met de Keyboard Control, een bedieningspaneel dat niet zou misstaan op een klassieke Wurlitzer jukebox.

Het jaar erop ging het merk echter nog verder met de Multi-Drive Keyboard Control. De grote DRIVE-knop bovenin werd gespleten om de Merc-O-Matic drietraps versnellingsbak in de 'High Performance Range' of 'Cruising Range' te kunnen schakelen. De vier knoppen onderin bedienden de remmen (Brake Release), de neutraalmodus voor het starten (Neutral Start), een heuvelassistent (Hill Control) en de achteruitversnelling (Reverse).

De knoppen konden allemaal uitgeschakeld worden met de onder de console gemonteerde Park-knop. Pas wanneer deze ingedrukt was werden de knoppen vrijgegeven. De Multi-Drive Keyboard Control werd in 1959 alweer van de markt gehaald ten faveure van een traditionele pook aan het stuur.