Schieten moderne koplampen door qua lichtopbrengst?

Zien en gezien worden is een van de belangrijkste aspecten in het verkeer, en daarom is het goed dat verlichting steeds sterker en beter wordt. Echter, het begint zijn doel voorbij te schieten, zo waarschuwen experts.

LED

We zijn de laatste jaren een heel eind gekomen op het gebied van autoverlichting. Sinds de slappe halogeen-pitjes in de jaren '80-modellen heeft er zich een wereld aan innovaties voorgedaan: xenon, LED, laserlicht, de lijst wordt langer, en de lampunits dynamischer en veelzijdiger. Het derde remlicht is al sinds jaar en dag ingeburgerd, en ook dagrijverlichting is inmiddels gemeengoed op moderne wagens.

Wat tegenwoordig - in de hogere segmenten - populair is, is het actieve grootlicht (Active High Beam Control, Multibeam LED zijn enkele marketingtermen, van respectievelijk Volvo en Mercedes). Hierbij krijg je standaard een bak verstralers waar een LMP1-auto op Le Mans jaloers van wordt, maar dan opgedeeld in heel veel individueel bedienbare modules, die zichzelf uitschakelen als een object (lees: voor- of tegenligger, danwel voetganger/fietser) binnen hun bereik komt. In theorie werkt dit prachtig, in de praktijk krijg je meer dan eens grootlicht terug, wat betekent dat je je tegenliggers aan het verblinden bent.

ANWB waarschuwt

Precies dit probleem brengt de ANWB nu naar voren: het testte - samen met internationale zusterclubs - de nieuwste generatie LED-verlichting. Met opvallende resultaten: "Bij één van de LED-systemen was het licht op 20 cm afstand zelfs drie keer zo fel als een blik recht in de zon.

Naast koplampen wordt ook de dagrijverlichting steeds feller. Deze verlichting is tegenwoordig twee keer zo fel als dimlicht, aldus de Wielrijdersbond. Voor de goede orde: dimlicht is het licht dat u 's avonds (en overdag) dient te voeren. Dit zit een standje verder dan het stadslicht, wat om de een of andere reden nog steeds een optie is. "Bij invallende schemering en duisternis wordt het [..] een zeer fel en hel licht wat verblindend kan zijn voor tegenliggers. Automobilisten moeten hiervan bewust zijn en zo vroeg mogelijk overschakelen naar dimlicht om verblinding van anderen te voorkomen, adviseert de ANWB." Met het onderzoek wordt een vorige poging van de Britse zusterclub overigens dunnetjes overgedaan.

Afstelling

De vraag die zich meteen opdringt is: 'Ligt het probleem bij de verlichting, of bij de afstelling hiervan?' Iedereen weet dat slecht afgestelde lampen uitermate storend zijn, en we hebben het idee dat de meeste zichtproblemen in het verkeer hier hun oorzaak hebben. Regelmatig moeten we onze binnenspiegel omklappen, omdat er de hele tijd zo'n storende lichtbundel recht in schijnt. Ronduit suboptimaal.

Uiteindelijk gaat het om een tradeoff tussen goed zicht en een prettige rij-ervaring voor je medeweggebruiker. En eerlijk gezegd zijn we wel blij dat lampen steeds sterker worden, een goed zicht is onbetaalbaar. Echter, dit geeft wel extra noodzaak je lampen goed af te (laten) stellen. En wellicht werkt het actieve grootlicht nog niet optimaal, en moeten de kinderziektes er nog uitgewerkt worden. Aan de andere kant kunt u zich afvragen of permanent grootlicht in een niet volstrekt onverlichte omgeving niet een beetje overkill is.