West-Afrika zet import oude auto's stil

Een onderzoek van de Inspectie Leefomgeving en Transport wijst uit dat 80% van de auto's die op dit moment geëxporteerd wordt naar West-Afrikaanse landen zoals Nigeria, Ghana en Libie vanaf 1 januari 2021 niet langer zal voldoen aan de eisen die door die landen gesteld gaan worden.

Te oud

Vanaf volgend jaar moeten auto's die West-Afrikaanse landen binnen willen komen namelijk minimaal voldoen aan de Euro 4 uitstootnorm. Het overgrote merendeel van de auto's die met de boot overkomen is echter veel te oud. De Euro 4-norm geldt vanaf bouwjaar 2005, maar de geïmporteerde auto's zijn gemiddeld tussen de zestien en twintig jaar oud.

Slopers

Naast de hoge leeftijd zijn de auto's vaak rijp voor de sloop wanneer ze vanuit Nederland geëxporteerd worden. De kilometerstanden zijn vaak enorm hoog en er zijn meestal meerdere technische of zelfs structurele mankementen aan de voertuigen.

Elk jaar worden in Nederland ongeveer een half miljoen gebruikte personenvoertuigen uit het kentekenregister geschreven. meer dan de helft hiervan wordt niet gesloopt, maar vindt zijn weg naar het buitenland. Ongeveer 80.000 van deze auto's zou normaal in Nederland vanwege de technische staat en emissieklasse gerecycled worden. Meer dan een kwart van dat aantal komt vervolgens in een West-Afrikaans land terecht.

Gevaren

Een technisch slechte wagen weer de weg op sturen brengt de nodige gevaren met zich mee. Naast de veel hogere uitstoot en het vaak hogere verbruik kunnen de auto's door mechanische problemen voor gevaarlijke situaties zorgen. Normaal werd hier helemaal niet naar gekeken, maar klaarblijkelijk zijn ze ook in Afrika klaar met de eindeloze toestroom afgetrapte wrakken.

Europese maatregelen

De ILT heeft zijn bevindingen doorgespeeld naar de United Nations Environment Programme om het probleem aan te kaarten. Inspecteur-Generaal Jan van den Bos van het ILT pleit voor een uniforme aanpak vanuit de EU om de export van oude voertuigen tegen te gaan:

"Nu West-Afrikaanse landen zo duidelijk aangeven oude en vervuilende auto’s niet meer te willen, is het belangrijk om er in Europees verband voor te zorgen dat deze auto’s ook niet meer vanuit Europa naar Afrika worden geëxporteerd. Als we alleen vanuit Nederland in actie komen, zal dit leiden tot uitwijkgedrag van exporteurs naar andere Europese havens en weinig bijdragen aan het oplossen van deze problematiek. Ons rapport geeft een belangrijk signaal dat snelle en gecoördineerde actie nodig is. De inzichten uit het ILT-onderzoek dragen hieraan bij.”

UNEP Executive Director Inger Andersen:

“Het ILT-onderzoek naar de export van gebruikte voertuigen vanuit Nederland geeft belangrijke inzichten in de voertuigen die vanuit de EU worden geëxporteerd en is zeer nuttig voor het nieuwe UNEP-programma ‘Cleaner and Safer Vehicles for Africa’. We gaan samenwerken met Nederland en andere partners om de regelgeving voor gebruikte voertuigen die naar Afrikaanse landen worden geëxporteerd te verbeteren, wat zowel lokale als mondiale voordelen voor de luchtkwaliteit en het klimaat oplevert.”

Sloopafval

Een van de middelen die de ILT voorstelt is om de classificatie van afval aan te scherpen. Het merendeel van de auto's dat naar West-Afrikaanse landen wordt is ondanks de erbarmelijk staat gewoon functioneel en kan dus niet zomaar aangemerkt worden als afval.

Door de criteria aan te scherpen zou het onmogelijk worden om oude of technisch slechte voertuigen op de boot te zetten. De exporteur zou dan gedwongen worden de auto over te dragen als afval, waarna het voertuig alsnog de shredder in gaat.