Verlaging maximumsnelheid: drie vragen naar aanleiding van advies Remkes

In de strijd tegen te hoge stikstofconcentraties heeft de commissie Remkes een paardenmiddel geadviseerd: een verlaging van de maximumsnelheid op snelwegen. De motivatie is te begrijpen, maar wordt het beoogde effect gehaald?

300 km/u is moord

De redenering achter het advies: door de maximumsnelheid te verlagen (zonder dat de commissie er concrete limieten aan verbindt) zou in de eerste plaats de uitstoot per auto zakken, want een auto die 100 rijdt, stoot minder uit dan wanneer deze 130 rijdt. Daarnaast wordt het aloude argument 'langzamer rijden bevordert de doorstroming' van stal gehaald. Wij wagen dit te betwijfelen, maar bewaren die discussie voor een andere keer. Het idee is dat door een betere doorstroming files worden voorkomen, en dat is goed, want files zijn funest: allemaal auto's op een kluitje met draaiende motor die nauwelijks van hun plek komen. No bueno. De verlaging van de Vmax moet vooral rond de kwetsbare natuurgebieden tot stand komen.

Is het terecht dat het wegverkeer wordt aangepakt?

Hier kunnen we kort over zijn: ja, dat is volkomen terecht. Volgens de meest recente cijfers van het Compendium voor de Leefomgeving (CLO) zorgt het wegverkeer voor 58 procent van de totale NOx-uitstoot (de binnenvaart is met 18 procent een goede tweede, maar dat terzijde). Als je ergens een grote klap wilt maken, dan is het hier, en het kost bovendien ook nog eens praktisch niets om de maximumsnelheid te verlagen. Verwissel een vracht aan bordjes, en je bent er. De mensen die dit moeten doen zijn er bovendien zeer bedreven in, want we zijn nog maar net klaar met bijna overal 130-borden plaatsen en ophangen...

Gaat een verlaging van de Vmax helpen?

Indien de overheid het advies overneemt, en op alle Nederlandse snelwegen 100 km/u de norm maakt (dit staat niet in het advies, maar we nemen het als hypothese), dan helpt dit ongetwijfeld een beetje. Mensen die voorheen daadwerkelijk 130 reden, en zich aan de snelheid houden, stoten zo inderdaad minder uit. Maar het is niet zo dat ook iedereen 130 rijdt wanneer dit mag, er zijn genoeg mensen die rustiger rijden. Dat moet ook in de berekeningen meegenomen worden.

Daarnaast is het uitermate naïef om te denken dat een lagere maximumsnelheid iets aan het fileprobleem gaat doen. Het is geen tovermiddel dat plots alle opstoppingen op onze hoofdwegen oplost. Daarnaast: in de gebieden met de grootste concentraties mensen en auto's - de Randstad dus - is 100 km/u al zo'n beetje de norm. Op sommige stukken mag u zelfs niet harder dan 80. Hier verandert dus praktisch geen bal.

Zijn er betere alternatieven voorhanden?

Jazeker. Door technologische ontwikkelingen zijn auto's en vrachtwagens steeds schoner geworden. Hoe moderner het voertuig, hoe minder dit in de regel aan schadelijke gassen uitstoot. De modernste diesels stoten zelfs minder NOx uit dan benzinemotoren, maar diesels hebben we helaas bijna allemaal weggejaagd. Aan de andere kant wordt het Nederlandse wagenpark steeds ouder: we rijden langer door met dezelfde auto, omdat deze betrouwbaarder is geworden en langer meegaat. Dit betekent echter wel dat er nog aardig wat auto's met een Euro 3/4-classificatie rondrijden. Als de overheid daadwerkelijk iets wil doen om de lucht schoner te krijgen, dan rolt het opkooppremies uit wie zijn oude beestje inruilt voor een nieuwe auto. Zo maak je niet alleen het wagenpark schoner, je stimuleert meteen de nieuwverkopen.

Het grote nadeel van bovenstaand plan: het kost geld. Daarnaast: waar gaan al die oude auto's naartoe? Stel je voor dat we ze naar Polen exporteren, dan waait al die NOx op een dag met een stevige oostenwind gewoon weer onze kant op. Tot slot: moet je een oudere auto die nauwelijks kilometers maakt wel gaan vervangen? Iemand die zijn auto voornamelijk voor boodschappenritjes gebruikt, en per jaar 5.000 kilometer op de klok zet, levert nou ook weer niet zo'n grote impact op het milieu. En als er een elektrisch voertuig voor in de plaats komt dat wordt geladen met stroom die is opgewekt uit kolen of gas, zijn we alsnog niet CO2-neutraal bezig. Alleen op papier.

U vindt het gisteren uitgebrachte eerste advies HIER.