De controversiële finale van het seizoen van 2021 wil maar niet aan een echt einde komen. Lewis Hamilton wist 57 van de 58 ronden te domineren op Abu Dhabi, maar werd na een late safety car en een haastig georganiseerde herstart alsnog onttroond door Max Verstappen in de allerlaatste ronde. De manier waarop dit tot stand kwam maakte meteen de tongen los, vooral aan de pitmuur van Mercedes.
Nadat een ronde weggegooid was door de gelapte wagens te verbieden de safety car in te halen, corrigeerde raceleider Michael Masi zichzelf door Lando Norris, Fernando Alonso, Esteban Ocon, Charles Leclerc en Sebastian Vettel een seintje te geven. Daniel Ricciardo, Lance Stroll en Mick Schumacher moesten echter in de rij blijven. Hierdoor verloren met name Ricciardo en Stroll veel tijd en kreeg de als derde geplaatste Carlos Sainz geen kans om aan te haken bij Verstappen.
Bovendien werd de correcte procedure niet gevolgd, aangezien artikel 48.12 van de reglementen bepaalt dat er een ronde gewacht moet worden nadat de achterblijvers de safety car gepasseerd hebben. Onder normale omstandigheden was de race dus achter de safety car geëindigd, met Hamilton als kampioen.
Afgewezen protesten
Vrijwel meteen na de verloren race diende Mercedes twee protesten in. De eerste beschuldigde Max Verstappen van inhalen achter de safety car, terwijl de tweede de wedstrijdleiding erop wees dat de correcte safety car procedure niet was gevolgd.
Beide protesten werden echter afgewezen. Volgens de stewards zat de wagen van Verstappen nooit ver genoeg vóór die van Hamilton en zat hij op het moment van de herstart er netjes achter. Klaar als een klontje. Het tweede punt was echter een stuk interessanter: Masi en de stewards voerden aan dat de raceleider de autoriteit heeft om de inzet van de safety car naar eigen inzicht te bepalen, en dat het signaal om de safety car binnen te halen boven de verplichting gaat om een ronde te wachten nadat de gelapte auto's gepasseerd zijn.
Uiteraard konden Mercedes en hun vooraf ingehuurde, bekende advocaat Paul Harris zich niet vinden in de lezing van de stewards. Het team kondigde meten een intentie tot beroep aan.
Juridische basis
Volgens de FIA-procedures heeft Mercedes 96 uur om een zaak op te bouwen en daadwerkelijk over te gaan tot het starten van de beroepsprocedure. Gezien de eerdere gefaalde protesten zou je denken dat het allemaal een zinloze onderneming is, maar volgens RaceFans heeft de Duits-Britse formatie een hoge kans van slagen. De site sprak met sportadvocaat Nicholas Bamber van de firma Penningtons Manches Cooper.
Bamber oordeelde dat Mercedes een sterke juridische basis heeft voor de strijd tegen de FIA:
"De interpretatie van de reglementen door raceleider Michael Masi en de stewards is door coureurs, commentatoren en juridische experts in twijfel getrokken. In reactie op het Mercedes protest concludeerden zij dat artikel 15.3 de raceleider de vrije hand geeft in het gebruik van de safety car en dat dit artikel de procedure genoemd in 48.12 buiten spel zet."
"Deze interpretatie lijkt inconsistent te zijn met een neutrale kijk op de reglementen. Het gaat tevens tegen de aanpak in van Michael Masi tijdens de Eifel Grand Prix van 2020, waar hij zei: 'Er is een verplichting in de reglementen om alle gelapte auto's door te laten. Daardoor was de safety car periode iets langer dan we normaal gewild zouden hebben' - oftewel: de raceleider kan niet onafhankelijk van de reglementen handelen, inclusief artikel 48.12."
Inconsistent is oneerlijk
De tegenstrijdige toepassing van de reglementen door Masi versterkt volgens Bamber de zaak van Mercedes ten opzichte van de FIA. Het inconsistente handelen is immers in strijd met de principes van sportiviteit en eerlijkheid:
"Artikel 1.1.1 van de FIA International Sporting Code maakt duidelijk dat de reglementen nageleefd moeten worden 'op basis van de fundamentele principes van veiligheid en sportieve eerlijkheid'. Een onderdeel van sportieve eerlijkheid is het consistent toepassen van de regels van de sport. Zodoende lijkt er een sterke juridische basis te zijn voor Mercedes om een beroep mee te starten."
Zwak tegenargument
Met behulp van die sterke juridische basis zal Mercedes volgens Bamber de FIA in een hoek kunnen drukken. Het herhalen van de argumenten in de eerdere afwijzing houdt volgens de Brit geen stand. Evenmin zal de FIA zich kunnen beroepen op het 'field of play'-principe, dat ervan uitgaat dat de scheidsrechter in essentie altijd gelijk heeft. Door inconsistente beslissingen kan de FIA de autoriteit van Masi maar moeilijk hard maken:
"Naast het herhalen van de redenering van de stewards zal de FIA waarschijnlijk aanvoeren dat alle onduidelijkheid in de regels in het voordeel van Masi's beslissingen gemaakt moeten worden, aangezien hij op dat moment onder druk stond om ervoor te zorgen dat de race veilig en competitief verliep. Daarbij zou [de FIA] steunen op de 'field of play'-doctrine."
"Gezien de inconsistente toepassing van de besluitvorming tijdens de race en onder dezelfde omstandigheden bij eerdere races, lijkt dit een geen overtuigend argument."
Doel heiligt de middelen?
Mocht de zaak dus voorkomen, dan lijkt Mercedes goede papieren in handen te hebben. De vraag is alleen wat het team ermee denkt te bereiken. Het achteraf aanpassen van de resultaten zou namelijk flinke imagoschade opleveren voor de FIA. De organisatie heeft er duidelijk geen zin in om aan de droomfinish van het kampioenschap te gaan sleutelen.
Er zou een compromis gezocht kunnen worden door de resultaten van Abu Dhabi als geheel te schrappen, maar daardoor zou Verstappen nog steeds kampioen zijn. Bovendien zou het het puntentotaal van alle andere teams beïnvloeden.
Daarbij stelt Mercedes zich op als een bijzonder slechte verliezer. Het team is immers de winnende constructeur en heeft van meerdere beslissingen van de FIA gedurende het jaar voordeel gehad. Denk bijvoorbeeld aan track limits in Bahrein, het verbieden van de flexibele Red Bull-vleugel en het kunstmatig verlengen van de pitstops. Het in de rechtbank terugpakken van de titel zou bijzonder negatief kunnen vallen bij het grotere publiek, iets dat een merk als Mercedes niet kan gebruiken.
Morgen loopt de termijn voor het opbouwen van het beroep af. Het woord is aan Mercedes.
UPDATE: Mercedes ziet af van het beroep!
- Formula 1, Mercedes-AMG Petronas F1 Team